Άπνοια Ύπνου. Πώς μπορεί να σας βοηθήσει ο ορθοδοντικός σας

Άπνοια Ύπνου. Πώς μπορεί να σας βοηθήσει ο ορθοδοντικός σας

Τι είναι η αποφρακτική άπνοια ύπνου

Η ελληνική λέξη «άπνοια» κυριολεκτικά σημαίνει χωρίς ανάσα. Η άπνοια ύπνου είναι ακούσια διακοπή της αναπνοής που συμβαίνει ενώ ο ασθενής κοιμάται. Υπάρχουν τρεις τύποι άπνοιας ύπνου: αποφρακτική, κεντρική και μεικτή. Η αποφρακτική άπνοια είναι ο πιο κοινός τύπος άπνοιας. Παρά τις διαφορές στα αίτια που προκαλούν κάθε τύπο, το κοινό σημείο και στους τρεις είναι ότι οι άνθρωποι με άπνοια που δεν έχει θεραπευτεί, σταματάνε να αναπνέουν επανειλημμένα συχνά εκατοντάδες φορές κατά τη διάρκεια του ύπνου για ένα λεπτό ή περισσότερο. Στις περισσότερες περιπτώσεις το άτομο αγνοεί αυτές τις διακοπές της αναπνοής επειδή δεν προκαλούν πλήρη αφύπνιση.
Εάν δεν θεραπευτεί, η άπνοια ύπνου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες που μειώνουν το προσδόκιμο ζωής: υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, αυτοκινητιστικά ατυχήματα που προκαλούνται όταν το άτομο αποκοιμηθεί στο τιμόνι, διαβήτη, κατάθλιψη και άλλες παθήσεις.
Η άπνοια ύπνου συναντάται συχνότερα στους άντρες παρά στις γυναίκες. Ένα από τα βασικά συμπτώματα είναι το εξαιρετικά δυνατό ροχαλητό, μερικές φορές τόσο έντονο που είναι ανυπόφορο για αυτούς που μοιράζονται το ίδιο κρεβάτι. Άλλες ενδείξεις ότι μπορεί να υπάρχει άπνοια ύπνου είναι η παχυσαρκία, η επίμονη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, κρίσεις αφύπνισης με διακοπή αναπνοής κατά τη διάρκεια της νύχτας και συχνά ξύπνημα το πρωί με ξηρό στόμα ή κεφαλαλγία. Επειδή όλα τα συμπτώματα μπορεί να μην παρουσιάζονται πάντα μόνο μια μελέτη ύπνου σε ένα εργαστήριο ύπνου μπορεί να δείξει τελικά εάν πρόκειται για άπνοια ύπνου και πόσο σοβαρή είναι.
Η αποφρακτική άπνοια ύπνου προκαλείται από απόφραξη των αεραγωγών, συνήθως όταν οι μαλακοί ιστοί των ανώτερων αεροφόρων οδών χαλαρώνουν και κλείνουν την δίοδο του αέρα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Στην κεντρική άπνοια ο αεραγωγός δεν είναι φραγμένος αλλά ο εγκέφαλος αποτυγχάνει να στείλει σήμα στους μυς να αναπνεύσουν. Η μεικτή άπνοια, όπως υποδηλώνει το όνομα, είναι συνδυασμός των δύο. Σε κάθε επεισόδιο άπνοιας, ο εγκέφαλος προκαλεί συνήθως μερική αφύπνιση του ατόμου, για να δώσει σήμα να ξαναρχίσει η αναπνοή. Σαν αποτέλεσμα ο ύπνος του ασθενή είναι κατακερματισμένος και κακής ποιότητας.
Η άπνοια του ύπνου είναι πολύ κοινή, τόσο κοινή όσο ο διαβήτης τύπου 2. Επηρεάζει πολλά εκατομμύρια ανθρώπων παγκοσμίως σύμφωνα με το Αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου. Συναντάται κυρίως σε άντρες πάνω από 40 και σε παχύσαρκα άτομα αλλά μπορεί να προσβάλει τον καθένα σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και παιδιά. Εξαιτίας της έλλειψης ευαισθητοποίησης του κοινού και των επαγγελματιών υγείας το μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών με άπνοια ύπνου παραμένει χωρίς διάγνωση και επομένως χωρίς θεραπεία παρά το γεγονός ότι αυτή η σοβαρή πάθηση μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες στην υγεία του ατόμου.
Αν δεν διαγνωστεί η άπνοια ύπνου μπορεί να προκαλέσει υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις, προβλήματα μνήμης, αύξηση βάρους, σεξουαλική ανικανότητα και κεφαλαλγίες. Επιπλέον εάν δεν θεραπευτεί η άπνοια μπορεί να είναι αιτία για εργατικά και τροχαία ατυχήματα. Ευτυχώς, η άπνοια ύπνου είναι διαγνώσιμη και θεραπεύσιμη. Υπάρχουν πολλές επιλογές θεραπείας και γίνονται πολλές μελέτες σχετικά με νέες θεραπείες.
O ειδικός ορθοδοντικός με πιστοποιημένη εξειδίκευση στην άπνοια ύπνου, είναι ο ειδικός ιατρός που σε συνεργασία με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων μπορεί να διαγνώσει να κατευθύνει το σχέδιο θεραπείας περιπτώσεων άπνοιας ύπνου.

Ο φυσιολογικός και υγιής ύπνος

Ο υγιής ύπνος είναι σημαντικός για τη γενικότερη καλή υγεία αλλά οι περισσότεροι από εμάς τον θεωρούμε δεδομένο. Δίνουμε περισσότερη βαρύτητα σε άλλες δραστηριότητες και κλέβουμε από τις ώρες που ανήκουν στον ύπνο.  Τις περισσότερες φορές δεν δημιουργούμε κατάλληλες συνθήκες ύπνου όπως αναπαυτικά κρεβάτια, σκοτεινά δωμάτια και την ησυχία που διευκολύνει τον καλό ύπνο.
Και πληρώνουμε το τίμημα μιας κατάστασης με πολλές απροσδόκητες πτυχές. Για παράδειγμα, κάποιες έρευνες σχετικά με τον ύπνο δείχνουν ότι ο ανεπαρκής υγιής ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους και είναι ένας από τους δείκτες για την εθνική κρίση παχυσαρκίας. Η έλλειψη ύπνου θολώνει την κρίση της σκέψης. Το στάδιο του ύπνου γνωστό και ως REM (ταχειών οφθαλμικών κινήσεων) θεωρείται ότι παίζει ρόλο στην νοητική επεξεργασία των εμπειριών της ημέρας που πέρασε και της οργάνωσης της μνήμης. Με πολύ λίγο REM ύπνο, η μνήμη μπορεί να υποφέρει. Εάν παραταθεί, ο ανεπαρκής υγιής ύπνος μπορεί να είναι πρόδρομος για καρδιαγγειακές παθήσεις. Και ακόμη βραχυπρόθεσμα, η έλλειψη ύπνου οδηγεί αναπόφευκτα σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας που μπορεί να είναι πιθανή αιτία θανάτου για κάποιον που χειρίζεται βαρέα μηχανήματα ή οδηγεί αυτοκίνητο. Οι περισσότεροι ειδικοί για τον ύπνο πιστεύουν ότι ο μέσος ενήλικας χρειάζεται περίπου οκτώ με οκτώμισι ώρες ύπνου καθημερινά ενώ επτά ώρες είναι το ελάχιστο σχεδόν για τον καθένα. Παρόλα αυτά, έρευνες από την Υπηρεσία για τον Έλεγχο των Ασθενειών δείχνουν ότι το ποσοστό των ανθρώπων μεταξύ 25 και 64 ετών που κοιμούνται 6 ώρες ή λιγότερο καθημερινά αυξήθηκε από 20 με 25% το 1985 σε 30% το 2004.
Οι έρευνες για τον ύπνο δείχνουν ότι αυτοί που κοιμούνται περνάνε από διάφορα στάδια κατά τη διάρκεια της νύχτας: ελαφρύς NONREM ύπνος (χωρίς ταχείες οφθαλμικές κινήσεις), βαθύς NONREM ύπνος, ελαφρύς NONREM ύπνος και περίπου 90 λεπτά από την έναρξη του ύπνου το πρώτο στάδιο REM ύπνου (ταχειών οφθαλμικών κινήσεων) που μπορεί να διαρκέσει 15 λεπτά. Ο ύπνοςREM σχετίζεται με την έλευση των ονείρων και συνοδεύεται από πλήρη προσωρινή μυϊκή ατονία στα πόδια και χέρια ίσως για να αποτρέψουν το άτομο να κάνει πράξη τα όνειρα του. Στη συνέχεια τα στάδια επαναλαμβάνονται, πρώτα NONREM ύπνος, ελαφρύς και διαδοχικά βαθύς και ελαφρύς που ακολουθείται από ακόμη ένα μεγαλύτερο σε διάρκεια στάδιο REM. Στο στάδιο του βαθύ NONREM ύπνου πέφτει η αρτηριακή πίεση, ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνεται και η θερμοκρασία του σώματος είναι πολύ χαμηλή και για αυτό θεωρείται ότι είναι το πιο αναζωογονητικό και τονωτικό στάδιο ύπνου. Αυτή είναι η στιγμή που είναι δυσκολότερο να ξυπνήσει το άτομο.
Τυπικά, η μεγαλύτερη φάση του REM ύπνου και τα περισσότερα όνειρα συμβαίνουν λίγο πριν το πρωί στο τέλος του πέμπτου σταδίου ύπνου. Στους ενήλικες, σχεδόν 3/5 του καθημερινού ύπνου είναι ελαφρύς NONREM, το 1/5 είναι βαθύς NONREM και 1/5 είναι REM ύπνος. Τα βρέφη και τα παιδιά χρειάζονται πολύ περισσότερο ύπνο από τους ενήλικες και πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του ύπνου τους αφιερώνεται σε REM ύπνο. Αν ο ύπνος είναι υγιής ή όχι είναι εν μέρει υπό τον έλεγχο του ατόμου. Μπορείτε να ελέγξετε τη δική σας απόδοση ύπνου σύμφωνα με τις δέκα εντολές ύπνου. Αν υπολείπονται, σκεφτείτε πως θα μπορούσατε να τροποποιήσετε τις συνήθειες σας ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα σε αυτά τα πρότυπα. Η υγεία του ύπνου μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά και από διάφορες διαταραχές του ύπνου, πολλές από τις οποίες είναι θεραπεύσιμες αν διαγνωστούν. Αυτή η ιστοσελίδα παρέχει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με την άπνοια ύπνου και πολλές άλλες διαταραχές ύπνου. Αν πιστεύετε ότι πιθανόν να έχετε μια τέτοια διαταραχή θα πρέπει να συμβουλευτείτε την ειδική κλινική μας.  Η κλινική μας εφαρμόζει εκτός από την Ορθοδοντική Ειδικότητα, και τις πιο σύγχρονες μεθόδους αντιμετώπισης προβλημάτων διαταραχής και άπνοιας ύπνου, σύμφωνα με τα αυστηρότερα Αμερικάνικα πρότυπα θεραπείας, διαθέτοντας πιστοποιημένη εξειδίκευση στον τομέα αυτό, από το Tufts University, Boston, US

Οι δέκα εντολές του καλού ύπνου

1. Επιλέξτε μια συγκεκριμένη ώρα για να κοιμηθείτε και να ξυπνήσετε.
2. Αν κοιμάστε κατά τη διάρκεια της ημέρας, μην επιτρέπετε στον εαυτό σας ο ύπνος να έχει διάρκεια πάνω από 45 λεπτά.
3. Μην καταναλώνετε αλκοολούχα ποτά τέσσερις ώρες πριν τον ύπνο και μην καπνίζετε.
4. Αποφύγετε την καφεΐνη έξι ώρες πριν τον ύπνο. Αυτό περιλαμβάνει τον καφέ, το τσάι, τη σοκολάτα αλλά και πολλά αναψυκτικά που μπορεί να περιέχουν καφεΐνη.
5. Αποφύγετε τα βαριά και πικάντικα φαγητά και τα τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη τέσσερις ώρες πριν τον ύπνο. Προτιμήστε ένα ελαφρύ σνακ λίγο πριν τον ύπνο.
6. Ασκηθείτε συστηματικά αλλά ποτέ τις τελευταίες ώρες της ημέρας ακριβώς πριν τον ύπνο.
7. Χρησιμοποιήστε άνετο κρεβάτι.
8. Φροντίστε για ένα καλά αεριζόμενο και ελεγχόμενης θερμοκρασίας χώρο ύπνου.
9. Απομονώστε όλους τους θορύβους και περιορίστε όσο μπορείτε το φως.
10.Κρατήστε το κρεβάτι σας αποκλειστικά για τον ύπνο και την ερωτική ζωή σας. Δεν είναι γραφείο, ούτε χώρος εργασίας, ούτε κινηματογράφος ή αίθουσα παρακολούθησης τηλεόρασης.

Ελέγξτε τον εαυτό σας

Αν νομίζετε ότι μπορεί να υποφέρετε από αποφρακτική άπνοια ή κάποια άλλη αναπνευστική πάθηση του ύπνου, υπάρχουν αρκετά απλά τεστ που μπορείτε να κάνετε και που μπορεί να υποδείξουν ότι πρέπει να αναζητήσετε τη συμβουλή του γιατρού σας. Να έχετε υπόψη ότι ένα από τα καλύτερα τεστ είναι τα παράπονα αυτών που κοιμούνται μαζί σας ότι ροχαλίζετε δυνατά ή ότι σταματάτε να αναπνέετε επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ως μέρος της μελέτης του ύπνου σας που γίνεται από την εξειδικευμένη κλινική μας, αρχικά ακολουθείται ένα πρόγραμμα κατ´οίκων παρακολούθησης και αξιολόγησης του ύπνου σας με τη χρήση της ειδικής συσκευής μελέτης ύπνου.
Με τον τρόπο αυτό μας δίνεται η δυνατότητα να αξιολογήσουμε την βαρύτητα των επεισοδίων άπνοιας βάση ειδικών δεικτών (AHI) και μετρήσεων, προκειμένου να προσδιοριστεί ο ενδεδειγμένος τρόπος θεραπείας για την συγκεκριμένη περίπτωση .
Μια κατ´οίκον μελέτη ύπνου παράγει διάφορα ευρήματα δραστηριότητας κατά τη διάρκεια των ωρών ύπνου που συνήθως είναι περίπου 6. Οι καταγραφές περιλαμβάνουν: ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) που καταγράφει τα εγκεφαλικά κύματα, ηλεκτροοφθαλμογράφημα (ΗΟΓ) για τις κινήσεις των ματιών και υπογνάθιου ηλεκτρομυογραφήματος (ΗΜΓ) για τη σταδιοποίηση του ύπνου, ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) για την αξιολόγηση της καρδιακής λειτουργίας και του καρδιακού ρυθμού, ειδικές ελαστικές ζώνες θώρακος κοιλίας για την καταγραφή της αναπνευστικής προσπάθειας. Επιπλέον χρησιμοποιούνται ειδικοί αισθητήρες για την ανίχνευση των επιπέδων οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα και για καταγραφή κινήσεων ποδιών.  Όλη η διαδικασία είναι απολύτος ανώδυνη.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι για την μελέτη αυτή πρέπει ο Ειδικός Ορθοδοντικός ή άλλος ιατρός που θα αναλύσει τα αποτελέσματα της μελέτης να διαθέτει πιστοποιημένη εξειδίκευση στο αντικέιμενο της άπνοιας ύπνου.
Κατά τη διάρκεια μίας μελέτης ύπνου προκύπτει ένας σημαντικός αριθμός δεδομένων αλλά το πιο σημαντικό είναι ο δείκτης άπνοιας-υπόπνοιας ( AHI). Η άπνοια είναι η πλήρης διακοπή της αναπνοής για διάστημα μεγαλύτερο των 10 δευτερολέπτων. Η υπόπνοια είναι η μείωση της ροής της αναπνοής (πάνω από 25% αλλά λιγότερο από 75%) για διάστημα μεγαλύτερο των 10 δευτερολέπτων. Ο δείκτης είναι ο αριθμός απνοιών και υποπνοιών που έχει ο ασθενής ανά ώρα. Ένας δείκτης μεταξύ 5 και 15 θεωρείται ελαφριά αποφρακτική άπνοια, 15 με 30 μέτρια και πάνω από 30 βαριάς μορφής άπνοια. Εάν διαγνωστείτε με αποφρακτική άπνοια ύπνου ένας από τους παράγοντες που θα καθορίσει τη θεραπεία σας είναι το πόσο σοβαρή είναι και αυτό είναι καθοριστικό τόσο για εσάς  όσο και για τη θεραπεία που θα ακολουθηθεί.
Αν υποπτεύεστε ότι πάσχετε από άπνοια ύπνου, το σύνηθες πρώτο βήμα είναι να συζητήσετε τις υποψίες σας μαζί μας .
Η κλινική μας εφαρμόζει εκτός από την Ορθοδοντική Ειδικότητα, και τις πιο σύγχρονες μεθόδους αντιμετώπισης προβλημάτων διαταραχής και άπνοιας ύπνου, σύμφωνα με τα αυστηρότερα Αμερικάνικα πρότυπα θεραπείας, διαθέτοντας πιστοποιημένη εξειδίκευση στον τομέα αυτό, από το Tufts University, Boston, USA.

Τα προειδοποιητικά σημάδια της άπνοιας ύπνου και το ροχαλητό

Το ροχαλητό και κάποιες λεπτομέρειες του ροχαλητού μπορεί να είναι πρώτες πολύτιμες ενδείξεις προειδοποίησης ότι υπάρχει άπνοια ύπνου. Η θεραπεία για το ροχαλητό θα εξαλείψει το προειδοποιητικό σημάδι. Όπως ακριβώς ο καπνός είναι προειδοποίηση φωτιάς έτσι και το ροχαλητό είναι σημάδι ότι μπορεί να υπάρχει άπνοια ύπνου. Και όπως πιθανόν κάποιες φωτιές χωρίς καπνό μπορεί να ανακαλυφθούν αργότερα με δυσάρεστες συνέπειες το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί και με την άπνοια ύπνου χωρίς ροχαλητό. Επομένως όταν χρησιμοποιούνται ενδοστοματικές συσκευές ή γίνεται χειρουργική επέμβαση είναι σημαντικό μετέπειτα να ελέγχουμε τακτικά για άπνοια ύπνου.

Τι είναι το CPAP; Ποιές άλλες θεραπείες υπάρχουν για την άπνοια ύπνου;

Ποιες είναι οι θεραπείες για την αποφρακτική άπνοια ύπνου;
Υπάρχουν διάφορες θεραπείες για την αποφρακτική άπνοια ύπνου. Οι πιο δημοφιλείς θεραπείες που έχουν μελετηθεί περισσότερο περιλαμβάνουν τη συσκευή CPAP , τις ενδοστοματικές συσκευές, την απώλεια βάρους και τη στοματική χειρουργική επέμβαση.
Η πιο δημοφιλής και επιτυχημένη θεραπεία είναι η CPAP (Συνεχής θετική πίεση στους αεραγωγούς). Η συσκευή CPAP αποτελείται από μια ρινική ή ρινοστοματική μάσκα που παρέχετε με αέρα υπό πίεση ώστε να μένει ο αεραγωγός ανοικτός. Είναι συνδεδεμένη με ένα μηχάνημα CPAP το οποίο λειτουργεί σαν συμπιεστής του αέρα.
Ο αέρας που παρέχει η συσκευή CPAP είναι κανονικός αέρας και όχι συμπυκνωμένο οξυγόνο και αυτό καθιστά τη συσκευή μια σχετικά πολύ ασφαλή ιατρική θεραπεία.
Η πίεση του αέρα λειτουργεί ως αέρινος «νάρθηκας» που προλαβαίνει τη σύγκλιση των τοιχωμάτων του φαρυγγικού αυλού. Στην αποφρακτική άπνοια ύπνου, ο ανώτερος αεραγωγός τείνει να κλείνει κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η συσκευή CPAPαποτρέπει το κλείσιμο σπρώχνοντας τα τοιχώματα του φάρυγγα.
Η συσκευή CPAP είναι αποτελεσματική στην θεραπεία των περισσότερων περιπτώσεων άπνοιας ύπνου όταν γίνεται τακτική χρήση.
Για αυτούς που χρησιμοποιούν τη συσκευή CPAP τα αποτελέσματα είναι θεαματικά γιατί συνήθως εξαφανίζονται τα περιστατικά αποφρακτικής άπνοιας αλλά επίσης εξαφανίζεται ή μετριάζεται αισθητά και το ροχαλητό.
Επειδή η συσκευή CPAP χρησιμοποιεί αέρα είναι πολύ ασφαλής και συχνά χρησιμοποιείται ως πρώτη επιλογή θεραπείας για ασθενείς με αποφρακτική άπνοια ύπνου.
Η συσκευή CPAP συνήθως επιλέγεται αφού γίνει μια μελέτη ύπνου.
Άλλη θεραπευτική επιλογή είναι η απώλεια βάρους. Το επιπλέον βάρος είναι ο πιο ισχυρός παράγοντας κινδύνου για την άπνοια ύπνου. Η απώλεια του επιπλέον βάρους μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αν και οι περισσότεροι ασθενείς που έχουν άπνοια ύπνου είναι υπέρβαροι, πολλοί άλλοι δεν είναι.
Επειδή η απώλεια βάρους είναι μια σταδιακή διαδικασία, συχνά συστήνονται παράλληλα επιπρόσθετες θεραπείες άπνοιας ύπνου (CPAP , ενδοστοματικές συσκευές ή χειρουργική επέμβαση)
Η τελευταία επιλογή είναι η χειρουργική επέμβαση. Υπάρχουν πολλές χειρουργικές επεμβάσεις που μπορεί να βοηθήσουν τους ασθενείς με αποφρακτική άπνοια ύπνου. Η πλέον κοινή είναι είναι η φαρυγγοϋπερωιοπλαστική επέμβαση (UPPP) .
Η χειρουργική επέμβαση δεν εγγυάται επιτυχία αλλά συχνά επιφέρει σημαντική βελτίωση στην άπνοια ύπνου. Συστήνεται συχνά μια μελέτη ύπνου μετά την επέμβαση για να προσδιορίσει την επιτυχία της.
Σε κάποιες περιπτώσεις η θέση ύπνου (αποφυγή της ύπτιας θέσης) μπορεί να βοηθήσει. Δεν έχουν γίνει πολλές μελέτες σχετικές με βοηθήματα που αποτρέπουν τον ασθενή από το να κοιμάται σε αυτή τη θέση.
Σπρέι για το λαιμό, αυτοκόλλητα μύτης, ειδικά μαξιλάρια για την άπνοια και άλλες θεραπείες μη εγκεκριμένες από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων δεν έχει αποδειχθεί ότι έχουν σημαντικά αποτελέσματα σε κάποια ευρεία και αξιόπιστη έρευνα.
Η κλινική μας εφαρμόζει εκτός από την Ορθοδοντική Ειδικότητα, και τις πιο σύγχρονες μεθόδους αντιμετώπισης προβλημάτων διαταραχής και άπνοιας ύπνου, σύμφωνα με τα αυστηρότερα Αμερικάνικα πρότυπα θεραπείας, διαθέτοντας πιστοποιημένη εξειδίκευση στον τομέα αυτό, από το Tufts University, Boston, USA.